Mentaal en fysiek welzijn

Leiden loopt voorop in het verbeteren van mentaal en fysiek welzijn, mede dankzij SVL. Toch ervaart meer dan de helft van de 16- tot 25-jarigen psychische klachten, waarvan 12% ernstig. SVL legt daarom de nadruk op preventie en betere samenwerking tussen gemeente, onderwijs en hulpinstanties. Ook moet de jeugdzorg worden verbeterd en sporten betaalbaar en toegankelijk blijven. SVL wil een gezond Leiden waarin welzijn voor jongeren, studenten en starters centraal staat.
Jongerencentrum
Leiden telt bijna 30.000 jongeren, maar mist een plek waar je alles kan vinden wat je nodig hebt als je jong bent. Daarom wil SVL dat er een jongerencentrum komt in Leiden: een toegankelijke en zichtbare plek waar jongeren kunnen komen om te socializen, een betaalbare maaltijd te eten of een drankje te doen. Daarnaast moeten jongeren hier ook op een laagdrempelige manier psychologische hulp of andere ondersteuning kunnen krijgen. Leiden kent al veel organisaties die deze laagdrempelige hulp en ondersteuning bieden, maar een gecentraliseerde, zichtbare en toegankelijke plek voor deze hulp ontbreekt. Met een jongerencentrum in Leiden kunnen al deze voorzieningen samenkomen op één centrale plek waar jongeren zich welkom, gehoord en ondersteund voelen. In 2025 heeft SVL ervoor gezorgd dat er 95.000 euro beschikbaar komt voor een sociaal café, het startpunt voor een jongerencentrum.
Samenwerken versterkt, hier moet Leiden gebruik van maken. SVL wil dat er in Leiden een integrale welzijnsweek georganiseerd wordt met alle grote onderwijsinstellingen, studentenverenigingen en andere belangstellenden. Momenteel organiseren veel instellingen en verenigingen hun eigen veiligheids- of welzijnsweek, wat voor kleine organisaties lastig te realiseren is. SVL wil daarom één gezamenlijke welzijnsweek waarbij alle relevante partijen betrokken worden en mee kunnen doen. Door onze krachten te bundelen, vergroten we onze impact en maken we mentaal welzijn beter bespreekbaar.
Iedereen moet zich fijn en veilig voelen, ook kinderen. Pesten en fysiek geweld onder deze groep is een groeiend probleem. In de regio Hollands-Midden is sinds 2019 het aantal leerlingen dat gepest wordt meer dan verdubbeld. Ook de ernst van het pesten is toegenomen. Dit heeft grote gevolgen, pesten kan namelijk leiden tot diepgewortelde sociale en emotionele problemen. Er zijn verschillende, wetenschappelijk onderbouwde methodes ontwikkeld die pesten bestrijden. SVL wil dat de gemeente in samenspraak met zowel scholen als leerlingen een integraal preventief sociaal welbevinden beleid opstelt, waarin onder andere wetenschappelijk onderbouwde methodes worden toegepast.
Leiden moet een inclusieve stad zijn waar iedereen zich welkom voelt en geen ruimte is voor uitsluiting, haat en discriminatie. Online haat en radicalisering groeien onder jongeren, ook in Leiden. SVL wil dat de gemeente het huidige inclusieplan behoudt. Ook moet de gemeente een voorbeeldrol op zich nemen, waarbij ze samen met de universiteit gaat onderzoeken op welke manieren radicalisering onder jongeren tegengegaan kan worden. Daarnaast moet de gemeente basis- en middelbare scholen de middelen geven om voldoende voorlichting te geven en initiatieven zoals een Gender & Sexuality Alliance op te kunnen richten of te behouden.
Om goede zelfmoordpreventie te bieden, is het van belang dat slachtoffers in beeld zijn bij zorginstellingen die professionele hulp kunnen bieden. Van alle zelfmoordpogingen is maar 40% in beeld bij de juiste professionele hulp. Daarom wil SVL zo snel mogelijk de zichtbaarheid van de professionele zorg vergroten door de ruimte te geven aan bijvoorbeeld 113 Zelfmoordpreventie. De gemeente moet actief risicogroepen benaderen, sleutelfiguren trainen en preventieve campagnes opzetten.
Bij het studentenleven horen festivals, feestjes en lekker op het terras zitten. Dit gaat vaak gepaard met een glas bier of een lekker wijntje en dit is alleen maar goed. Soms gebruiken jongeren echter drank en drugs overmatig om te ontsnappen aan problemen. Deze vorm van escapisme komt niet ten goede aan de problemen die ze al ervaren. Daarom vindt SVL dat bottom-up initiatieven die goed aansluiten bij de doelgroep, zoals Lieve Mark, De Cokeshow en Waar Trek Jij De Lijn? structureel ondersteund moeten worden. Hierdoor blijven professionals en jongeren met elkaar in gesprek. Zo is er meer zicht op wat en hoe er wordt gebruikt en kunnen problemen op tijd worden voorkomen of aangepakt. Zo blijft het gebruik van middelen veilig, verantwoord en leuk.
Jongeren moeten meepraten en beslissen over beleid dat hen aangaat. De Leidse Sport Federatie (LSF) is een officieel adviesorgaan van het college van burgemeester en wethouders op het gebied van sport in Leiden. Dankzij SVL heeft de LSF, in samenwerking met Stichting Studentensport Leiden, sinds kort een vast bestuurslid studentensportzaken. Hierdoor worden ook de belangen van studenten en jongeren meegenomen in het maken van sportbeleid. SVL wil dit bestuurslid en studentenorganisaties blijven betrekken bij het maken van sportbeleid in Leiden.
Topsporters hebben een voorbeeldfunctie, ze inspireren namelijk jongeren om zelf ook te gaan sporten. Dankzij de inzet van SVL is er vanuit de gemeente Leiden meer geld beschikbaar voor topsporters vanuit stichting Topsport Leiden. Hierdoor is onder andere de kansengelijkheid binnen de topsport bevorderd. Zo zijn bijvoorbeeld de vrouwenteams van DIOK en BS Leiden/ZZ Leiden sinds kort toegetreden tot de Eredivisie. SVL wil dat topsport voor iedereen toegankelijk blijft door middel van een structurele subsidie.
Iedereen die wil moet in beweging kunnen komen. Via de SBG (Sportief Besteed Groep)-app kunnen inwoners van Leiden zien welke (sport)activiteiten er in hun buurt zijn. Dit maakt sporten toegankelijker en zorgt ervoor dat iedereen weet waar die terecht kan. SVL vindt alleen het aanbod voor jongeren, studenten en starters nog niet genoeg en wil dat dit uitgebreid wordt. Daarnaast wil SVL dat de huurprijzen van sportzalen laag blijven, zodat maatschappelijke organisaties, zoals het Sportakkoord, hier hun activiteiten kunnen blijven uitvoeren.
Buiten sporten houdt de stad levendig en fit. Sporten als fietsen, hardlopen, volleyballen of voetballen kunnen allemaal in de buitenlucht. Het is fijn als dit ook dicht bij huis kan. Daarom zet SVL zich in voor het ondersteunen van sporten in de openbare ruimte, onder andere door het behoud en uitbreiden van sportevenementen als de Singelloop en de Rapenburg Race.
Sportverenigingen maken van Leiden een sportieve en sociale stad: op verenigingen komen mensen niet alleen om te sporten, maar ook om elkaar te ontmoeten. Daarom pleit SVL voor het betaalbaar houden van contributies voor inwoners met een laag inkomen. De gemeente moet een subsidie instellen waar mensen aanspraak op kunnen maken als ze geen contributie kunnen betalen. Zo krijgt iedereen, ongeacht hun budget, de kans om te sporten.
Gezond leven draait niet alleen om bewegen en sporten: ook voeding en levensstijl spelen een grote rol. Daarom wil SVL dat de gemeente een actieve rol blijft spelen in het promoten van een gezonde levensstijl, bijvoorbeeld via gezonde school- en sportkantines. Omdat ongezonde opties vaak gemakkelijker en goedkoper in te kopen zijn, moet de gemeente helpen bij het beschikbaar maken van gezonde, betaalbare alternatieven. Daarnaast moeten in deze kantines reclames voor gezond eten de voorkeur krijgen boven fastfood. SVL volgt de landelijke lijn op rook- en vapebeleid. Elke ondernemer moet dus zelf kunnen bepalen of zij hun terras rookvrij maken.
Leiden is een jonge, bruisende stad, waar veel onderlinge contacten zijn. Hierbij horen ook verschillende sekspartners, wat de kans op een soa verhoogt. Het is daarom van belang dat we hierover blijven praten en zorgen dat seks voor iedereen fijn en veilig is. Er moet ingezet worden op positieve preventie: het gebruik van voorbehoedsmiddelen moet op een motiverende manier worden gepromoot. Ook moet het gesprek over het dalende anticonceptiegebruik geopend worden. Voorlichting moet progressief en open zijn, met aandacht voor inclusiviteit, consent, grenzen en genot, en hoeven zich niet beperken tot alleen soa’s of zwangerschap.
In een jonge stad als Leiden is het van belang dat iedereen zich gratis en laagdrempelig kan laten testen op een soa. Dit is op dit moment te moeilijk. De wachttijden zijn lang, waardoor veel Leidenaren uitwijken naar andere steden. Het zou niet nodig moeten zijn om naar een andere stad te reizen voor een test. SVL pleit daarom voor een grotere beschikbaarheid van gratis soa-testen, zodat iedereen snel terecht kan, zodat Leiden gezond blijft.
SVL is voor een structurele oplossing in de jeugdzorg, in plaats van eindeloos in te grijpen zonder het echte probleem aan te pakken. Ons onderwijssysteem heeft onrealistische verwachtingen van leerlingen, waardoor steeds meer kinderen onnodig in de jeugdzorg belanden. SVL wil deze trend keren door onderwijs flexibeler te maken, prestatiedruk te verlagen en kinderen in hun vertrouwde omgeving te ondersteunen. Dit vraagt om een bescheiden stadsbestuur dat de focus verlegt van het uitbreiden van de jeugdzorg naar het verminderen van de onnodige instroom. SVL wil daarom beginnen met de Sleutelschool. Op Sleutelscholen werken Ouder- en Kindteams en buurtteams zichtbaar samen om zo met korte lijntjes direct hulp te bieden waar het nodig is. Hierbij worden de ouders/verzorgers en andere teams betrokken bij de ontwikkeling van het kind en de ouder. Op dit moment zijn er andere vergelijkbare initiatieven zoals het Gebouw en de Bredeschool Merenwijk. Deze mooie initiatieven staan alleen niet vast en lang niet alle wijken in Leiden hebben zo’n school. Daarom moet deze aanpak gecentreerd worden in de vorm van de Sleutelschool. Dit zodat alle kinderen fijn op school kunnen blijven en daar gepaste ondersteuning krijgen. Het is aan de scholen en hulporganisaties zelf hoe ze invulling geven aan de Sleutelschool, SVL wil dat de gemeente hier een faciliterende rol in speelt. SVL pleit voor een systeem waarin de zorg naar het kind komt, en niet het kind naar de zorg. Dat betekent meer gespecialiseerde ondersteuning binnen het onderwijs, waaronder flexibele lesmethodes, zodat niet elk kind hoeft te voldoen aan dezelfde prestatienormen. Daarnaast betekent dat een kritische blik op doorverwijzingen naar jeugdzorg. Tegelijkertijd moet er voldoende, effectieve en efficiënte jeugdzorg zijn voor de kinderen die dat echt nodig hebben. Gezinnen en jongeren die afhankelijk zijn van gespecialiseerde hulp, mogen niet verloren raken in wachtlijsten en bureaucratische processen. Daarom pleit SVL voor een beter georganiseerde jeugdzorg die minder verspilling met zich meebrengt, zodat de al beschikbare middelen daar terechtkomen waar ze het hardst nodig zijn: de kinderen die het echt nodig hebben. SVL kiest voor een toekomst waarin niet systemen, maar kinderen centraal staan. Minder onnodige labels, minder bureaucratie, meer ruimte voor preventie en ontwikkeling – én effectieve en efficiënte jeugdzorg voor de kinderen en gezinnen die dat nodig hebben.
De overgang van jeugdzorg naar volwassenenzorg is ingewikkeld, maar kan makkelijker en overzichtelijker. Jongeren raken, zodra ze 18 worden, hun vertrouwde hulp kwijt en moeten opeens zelf op zoek naar een nieuwe hulpverlener. Dit is een lastig en lang proces, omdat het aanbod van volwassenenzorg vaak ondermaats, onduidelijk en/of verwarrend is. SVL wil dat de gemeente deze overgang beter ondersteunt. Er moet één duidelijke en toegankelijke website komen waarop jongeren en jeugdzorginstanties zelf in één oogopslag kunnen zien welke hulpverlenende instanties er in de regio zijn, wat voor hulp zij precies aanbieden, hoe je je aanmeldt en hoe lang de eventuele wachttijden zijn. Zo wordt de stap naar volwassenenzorg makkelijker en overzichtelijker, en krijgen jongeren ook na hun 18e de zorg die zij nodig hebben.

Meer standpunten