Participatie, bestuur, digitalisering en financiën

In Leiden is 34% van de inwoners jonger dan 26, maar deze groep is nog niet eerlijk vertegenwoordigd in het stadsbestuur. De gemeentelijke website en participatieplatform moeten voor iedereen toegankelijk zijn, zodat iedereen kan meedenken. Ook moet de gemeente algoritmes en AI op een gecontroleerde en menselijke manier inzetten. De bestaande belastingen willen we eerlijker maken.

Democratie071
SVL wil een integrale aanpak voor het democratie-onderwijs in Leiden, zodat het onderwijs en de lokale democratie goed op elkaar zijn ingespeeld. Democratie071 is een apart onderdeel van de gemeente dat zich volledig gaat richten op vertrouwen, voorlichting en betrokkenheid in en bij de politiek, naar het Utrechtse voorbeeld Democratie030. Een mooi voorbeeld van jongeren betrekken bij de lokale democratie is Model Leiden. Hierin komen leerlingen uit Leiden samen om na te denken over belangrijke thema’s en hiervoor oplossingen te bedenken. Zo worden basis- en middelbare scholieren al op jonge leeftijd betrokken bij de Leidse democratie. SVL vindt dat Democratie071, de jongerenraad, de kinderverkiezingen en het studenten- en scholierendebat moeten worden vastgelegd in de Leidse participatieverordening.
Het is belangrijk dat jongeren vertegenwoordigd worden in de politiek. Daarom heeft de gemeenteraad dankzij SVL de Jongerenraad opgericht. Dit is de meest invloedrijke jongerenraad van Nederland en deze moet dan ook behouden worden. Zij komen elke twee weken samen en brengen adviezen uit aan de gemeenteraad. De adviezen worden vervolgens besproken in de raad; er wordt dus echt iets gedaan met hun input. Dit is dé kans, samen met het duoraadslidmaatschap verlagen naar 16 jaar, voor jongeren in Leiden onder de 18 om hun stem te laten horen in Leiden. SVL vindt dan ook dat de jongerenraad een structureel onderdeel moet worden van het Leidse stadsbestuur.
SVL vindt dat het voor alle Leidenaren makkelijker moet worden om hun mening te laten horen over het gemeentelijk beleid. Participatiemogelijkheden moeten een prominente plek krijgen op de website van de gemeente, zoals het online participatieplatform, informatie over het inspreken bij de gemeenteraad en het sturen van een brief naar de gemeenteraad. Dankzij SVL is de gemeenteraad nu ook zichtbaar op sociale media. Deze kanalen moeten verder geprofessionaliseerd en uitgebreid worden, zodat meer jongeren bereikt kunnen worden.
Met het studenten- en scholierendebat wil SVL studenten en scholieren in Leiden een kans geven om zich te laten horen aan de lokale politiek. Dit, wat SVL betreft, jaarlijks terugkerende debat is het moment om in gesprek te gaan met het college van burgemeester en wethouders. In dit debat staan de belangrijkste vraagstukken in het studenten- en scholierenleven centraal. Zo hoort het college direct welke problemen er spelen en kan het college hiermee direct aan de slag. Met dit evenement zorgt SVL ervoor dat studenten en scholieren een directe stem krijgen richting ons stadsbestuur.
SVL vindt participatie erg belangrijk, voor en door de Leidenaren. Daarom pleit SVL voor een burgerberaad: een gelote groep mensen uit de stad die samen een maatschappelijk vraagstuk onderzoekt en daar een advies over geeft. Deze groep moet representatief zijn voor de Leidse inwoners. De loting van deze groep zal niet bindend zijn. Dit advies gaat naar de gemeenteraad, die ermee aan de slag moet. Zo zorgt SVL voor beleid dat beter aansluit bij wat er in Leiden leeft.
SVL pleit voor meer en eerlijke representatie van de jongeren in de wijkverenigingen. Dankzij inspanningen van SVL spreken wijkverenigingen niet meer officieel namens hun wijk, maar worden ze gezien als een gelijkwaardige stakeholder. Leidse jongeren worden hierin slecht vertegenwoordigd. SVL wil dit systeem verder ontwikkelen door meerdere wijkverenigingen per wijk toe te staan, zodat iedereen vertegenwoordigd kan worden. Hierdoor kunnen wijkverenigingen ontstaan die meer ruimte bieden voor het perspectief van jongeren. Bij het inspreken in de gemeenteraad moet een inspreker namens een wijkvereniging transparantie geven over waar de input vandaan is gehaald, zodat het duidelijk is namens wie de inspreker spreekt volgens SVL.
SVL ziet kinderen graag op jonge leeftijd proeven van de lokale democratie. Kinderen gaan vaak mee met hun ouders naar het stembureau, maar zij mogen dan niet stemmen. Als de kinderen dan toch meegaan met hun ouders en/of verzorgers, vindt SVL dat zij dan ook gelijk moeten kunnen stemmen. Met de kinderverkiezingen maken kinderen al op jonge leeftijd kennis met de politiek en leren ze het belang van stemmen. De uitslag van hun verkiezingen zal aan de gemeenteraad en het college worden meegegeven, zodat zij de uitslag kunnen meenemen in hun visies en ook de stem van jonge inwoners wordt gehoord.
SVL ziet sterke lokale media als essentieel voor de stad en de lokale democratie. Het Leids Mediafonds moet daarom worden verlengd. Dit mediafonds verbetert de kwaliteit van de lokale journalistiek, zodat inwoners, organisaties en bedrijven beter geïnformeerd worden over wat er speelt in Leiden en omgeving. De subsidie vanuit de provincie moet worden verlengd, zodat de door de gemeente Leiden verleende subsidie aan het Leids Media Fonds verhoogd kan worden. SVL vindt het belangrijk dat de kwaliteit van de lokale journalistiek wordt behouden en verbeterd.
De ambtenaar studentenzaken vertegenwoordigt de belangen van studenten in de gemeente. Deze ambtenaar werkt samen met de jonge studentambtenaren; samen vormen zij de verbindende schakel tussen de gemeente en studenten en spelen ze een cruciale rol in het vergroten van studentenparticipatie. Op dit moment is dit team alleen nog actief binnen het onderwerp Welzijn, maar SVL vindt dat dit naar meer onderwerpen moet worden uitgebreid. Er zijn namelijk veel meer gebieden waar de belangen van studenten vertegenwoordigd moeten worden.
Voor SVL is het van groot belang dat jongeren in Leiden mee mogen praten over de toekomst van hun stad. Dankzij SVL is het mogelijk om duoraadslid te worden vanaf 16 jaar. Op dit moment moet elk (duo)raadslid in de gemeente Leiden wonen. Door de krappe woningmarkt is het echter niet voor ieder duoraadslid mogelijk om in Leiden te blijven wonen. Daarom vindt SVL dat de wettelijke eis dat (duo)raadsleden in de gemeente Leiden moeten wonen, aangepast moet worden. Wanneer (duo)raadsleden beëdigd worden, moeten zij wel in de gemeente Leiden wonen. Zodra zij beëdigd zijn, mag het niet zo zijn dat zij door omstandigheden buiten hun invloed uit het stadsbestuur moeten stappen.
SVL vindt dat raads-, duo- en collegeleden altijd benaderbaar moeten zijn voor de Leidse inwoner. Helaas komt het soms voor dat het niet altijd veilig is voor deze volksvertegenwoordigers om hun werk te doen. Gemeenteraadsleden in Leiden kunnen te maken krijgen met agressie, intimidatie en zelfs bedreigingen, wat hen onveilig kan laten voelen. Duo-, raads- en collegeleden moeten daarom een training krijgen over de norm in Leiden. Daarnaast moet het stadsbestuur elke raadsperiode oefenen met wat te doen bij een ordeverstoring, zodat het veilig en voorbereid zijn werk kan doen.
Volgens SVL moet digitalisering een nieuw programma worden binnen de gemeenteraad. Het LAD houdt in dat er gestemd moet worden over het gebruik van algoritmes en kunstmatige intelligentie, dat het college elk algoritme en elke gebruikte vorm van kunstmatige intelligentie moet kunnen verantwoorden, en dat (duo)raadsleden met voldoende kennis deze kunnen controleren. Hierbij kunnen de onderwijsinstellingen in Leiden betrokken worden, zodat zij hun kennis en expertise met de gemeente kunnen delen. Daarnaast moet er een register komen met een duidelijke toelichting van alle algoritmes: wat voor soort algoritme er wordt gebruikt, wat het doel hiervan is en hoe het werkt. Hiermee wil SVL de privacy van inwoners waarborgen en op een juiste manier omgaan met algoritmes en kunstmatige intelligentie.
SVL wil dat de gemeenteraad een training krijgt over algoritmes, kunstmatige intelligentie en andere ontwikkelingen op het gebied van digitalisering. De raad weet op dit moment te weinig over deze technologische hoogstandjes, wat ten koste gaat van innovatie en de privacy van de Leidse bewoners. Het is zelfs zo dat de huidige kennis van de gemeenteraad niet veel verder reikt dan ChatGPT. Wanneer de raad getraind wordt op het gebied van algoritmes, kan zij zelf controleren of de algoritmes voldoen aan alle vereiste wet- en regelgeving. Als de raadsleden dan goed getraind zijn, kunnen zij beter omgaan met zaken als desinformatie, deep-fake video’s, en ervoor zorgen dat ze de ontwikkelingen kunnen bijhouden en hierop kunnen handelen. Zo kan Leiden zich verantwoord ontwikkelen en meegaan met de tijd.
Leiden is financieel gezond en heeft goede reserves opgebouwd om tegenslagen aan te kunnen. SVL vindt het belangrijk deze lijn door te zetten door verstandig om te gaan met het geld. De gemeentelijke financiën worden goed in de gaten gehouden door het strikt gescheiden houden van inkomsten en uitgaven. Voor een degelijk Leids uitgavenpatroon is het doelmatig inzetten van publieke middelen een vereiste. Hierbij dient volgens SVL rekening te worden gehouden met de hoge schulden die de gemeente al heeft, en die in de toekomst mogelijk tot problemen kunnen leiden. SVL stelt daarnaast dat de gemeente waakzaam moet zijn dat geld dat is vrijgemaakt voor bepaalde doelen, ook echt daarvoor wordt gebruikt. Zo worden de ambities van de stad gerealiseerd
Het sociaal domein blijft een gesloten financieel systeem. Het hek rondom het sociaal domein blijft in stand, zodat deze uitgaven zekerheid hebben. Toch kampt het sociaal domein met een structureel tekort. Deze tekorten moeten zo min mogelijk impact hebben op jongeren, kwetsbaren en op preventieve maatregelen binnen het sociaal domein.
De programmabegroting van de gemeente Leiden telde afgelopen jaar 248 pagina’s en is geschreven in lastige taal. De begroting is dus verre van toegankelijk voor de Leidse bewoner. Toch is het belangrijk dat Leidenaren weten welke keuzes de gemeente maakt met de middelen die zij tot haar beschikking heeft. SVL pleit dan ook voor een begroting in eenvoudig taalgebruik, met een duidelijke samenvatting en een speciale uitlegvideo voor jongeren, zodat het duidelijk wordt welke keuzes het stadsbestuur maakt.
De binnenstad zou een fijnere plek zijn om te verblijven als er minder auto’s geparkeerd stonden. SVL gaat hiermee aan de slag. Kort parkeren in de binnenstad wordt duurder, maar parkeervergunningen buiten de singels blijven betaalbaar. De inkomsten uit deze verhoging van de parkeerbelasting worden besteed aan het verbeteren van de infrastructuur. Lees hier meer over in het hoofdstuk Klimaat, Mobiliteit en Omgeving.
De gemeentelijke belastingen in Leiden zijn hoog. De afvalstoffenheffing, riool- en waterzorgheffing en de onroerendezaakbelasting zorgen ervoor dat de Leidse bewoner relatief veel geld betaalt. SVL streeft ernaar deze belastingdruk op bewoners te verlagen waar het kan. Voor studenten die weinig of geen inkomen hebben, moet het weer mogelijk worden om heffingen terug te vragen. Daarnaast moeten studenten op de hoogte zijn van de mogelijkheid om dit te doen.
SVL ziet de meerwaarde van City Marketing in en wil dat Leiden&Partners voldoende financiële middelen houdt om hun werk te blijven doen. Zeventig procent van de toeristenbelasting die geïnd wordt, gaat nu naar deze organisatie om Leiden (inter-)nationaal op de kaart te zetten. Een unieke constructie die de gemeente met geen enkele andere organisatie aangaat. De constructie met Leiden&Partners wordt wat SVL betreft wel aangepast. Leiden&Partners krijgt een vaste subsidie in plaats van een percentage van de geïnde belasting. Hierbij blijft het totale bedrag dat Leiden&Partners van de gemeente krijgt even groot als nu. Zo kan Leiden (inter-)nationaal op de kaart gezet blijven worden.

Meer standpunten